Koliko je česta hipertenzija kod dece?
Arterijska hipertenzija nije oboljenje na koje ekskluzivno pravo imaju samo odrasle osobe. Naime, prema najnovijim procenama od hipertenzije oboljeva 2-5% dečje populacije, zbog čega je važno da se kod sve dece starije od tri godine redovno meri krvni pritisak na sistematskim pregledima i po potrebi indikuje 24-časovni monitoring. Važno je znati da se vrednosti krvnog pritiska kod dece menjaju sa uzrastom i da su u korelaciji sa telesnim proporcijama pre svega telesnom visinom.
Da li raste broj dece sa hipertenzijom u Srbiji?
Naše iskustvo ukazuje da je učestalost arterijske hipertezije u porastu i to pre svega zbog povećanja prevalencije gojaznosti u dečjem dobu. Najnovije analize pokazuju da se hipertenzija javlja češće kod dečaka nego kod devojčica sa odnosom 2:1 i da je prekomerna telesna masa tj. gojaznost prisutna kod više od polovine obolelih.
Koji su uzroci hipertenzije kod dece?
Hipertenzija može da bude primarna bolest, ali takođe može nastati i sekundarno tj. kao posledica prethodnog oboljenja. Kod dece pre puberteta povišen krvni pritisak nastaje uglavnom kao posledica oboljenja bubrega, nadbubrežnih žlezdi ili koarktacije (suženja) aorte, dok deca posle puberteta imaju hipertenziju uglavnom kao primarnu bolest. Pri tome, gojazna deca imaju mnogostruko veći rizik da obole od hipertenzije u odnosu na normalno uhranjenu decu.
Koji su simptomi hipertenzije u dečjem uzrastu?
Što se tiče simptomatologije, deca sa povišenim pritiskom neretko imaju odsustvo simptoma, a ako se bolest ispolji najčešće se manifestuje glavoboljom, zamagljenjem vida, zamaranjem i krvavljenjem iz nosa.
Kako se odvija lečenje i koje su najozbiljnije komplikacije ove bolesti?
Nefarmakološko lečenje je bitno kod svih bolesnika i podrazumeva primeren stil života sa optimalnim dijetetskim režimom, smanjenje unosa soli i masnoća u ishrani, smanjeno izlaganje stresu i adekvatnu fizičku aktivnost. Kod težih bolesnika i u slučaju neuspeha nefarmakološkog lečenja indikovana je primena antihipertenzivne terapije jer povišen krvni pritisak može da bude povezan sa oštećenjem samog srca i krvnih sudova, ali takođe bubrega, očiju i mozga.
Kakva je svest roditelja o preventivi i mogućim opasnostima budući da vlada mišljenje da su srčana oboljenja daleko od dece?
Danas se procenjuje da je oko 20% dece gojazno i da je u riziku za razvoj tzv. metaboličkog sindroma X, koji pored arterijske hipertenzije obuhvata i poremećaj metabolizma masti i šećera na ćelijskom nivou. Deca sa metaboličkim sindromom X imaju potencijalno veliku sklonost oboljevanju u odraslom dobu na bazi postojećih subkliničkih (tihih) organskih oštećenja, što sa razlogom opravdava hipotezu da su bolesna dece u perspektivi bolesne adultne osobe.
Koje su najbolje preventive mere?
Arterijska hipertenzija sa pojavom u dečjem dobu nosi sa sobom dugoročni zdravstveni rizik, što nameće potrebu za ranim otkrivanjem, pravovremenim lečenjem, ali pre svega za adekvatnom i učinkovitom prevencijom. S obzirom na navedeno, preventivne mere u prvom redu treba da budu zasnovane na multidisciplinarnom pristupu sa primarnim ciljem u vidu redukcije prekomerne telesne mase kod sve većeg broja dece.
